-
1 ардыгæй
1. нареч.1) отсюдаСыст ныртæккæ æмæ ардыгæй цæугæ! – Встань сейчас же и уходи отсюда! (Епхиты Т., Размæ)
ардыгæй фæстæмæ – впредь, отныне
ардыгæй изæрмæ – до вечера
см. ардыгæй дæумæ2. послел.по эту сторону (кого-л., чего-л.)хохы ардыгæй – по это сторону горы
-
2 ардыгӕй
ზმნს. ადგ. აქედანардыгӕй бонмӕ დილამდე, აქედან დილამდეардыгӕй изӕрмӕ საღამომდე, აქედან საღამომდეардыгӕй фӕстӕмӕ ამიერიდან, მომავალში, ამას იქით -
3 ардыгæй дæумæ
идиом. так себеДæ сыхаг хорз адæймаг у? – Ардыгæй дæумæ. – Твой сосед хороший человек? – Так себе.
-
4 айсын
1) взять, убратьчингуытæ ардыгæй айс – убери(те) отсюда книги
2) принять3) снять4) отнять, отобрать, забрать5) поглотить, отнятькуыст бирæ рæстæг айста – работа отняла много времени
6) подхватить7) понести8) взять, получитьчиныг чи айста? – кто взял книгу?
дзырд айсын – перебить речь
искæйы дæ разæй айсын – погнать кого-либо
-
5 ардыгон
(мн. ардыгæттæ) -
6 афаджыс уын
1) унавозиться2) перен. разг. превратиться в навоз, в труху; запачкаться, измазатьсяхæдон афаджыс ис – рубашка запачкалась
афаджыс у ардыгæй! – убирайся отсюда!
-
7 бакæсæн
1) место, откуда можно посмотреть, выглянуть2) окошкоардыгæй сæм бакæсæн ис – отсюда на них можно посмотреть
-
8 гъæйтт кæнын
1) торопиться, погонять2) убиратьсягъæйтт кæн – беги, отправляйся вон
гъæйтт кæн ардыгæй – убирайся вон (убирайся отсюда!)
-
9 федде кæнын
разг. выставить, выгнать, прогнать, вышибить– Фесæф ардыгæй! – фæхъæр кодта Барысби, фæхæцыд Бимболы æфцæгготыл æмæ йæ къуырдтытæгæнгæ дуарæй федде котда. – Вон отсюда! – крикнул Барысби, схватил Бимбола за шиворот и толчками вышиб его за дверь. (Дзесты К., Чъеури)
-
10 ардыгон
(მრ. ардыгӕттӕ) აქაური -
11 бакӕсӕн
1) ადგილი, საიდანაც შეიძლება გახედვა2) სარკმელი -
12 гъӕйтт кӕнын
1. აჩქარება, დაშურება2. გაგდება, მოცილებაгъӕйтт кӕн ардыгӕй აქედან დაიკარგე (მოუსვი)!
См. также в других словарях:
АРДЫГÆЙ ДÆУМÆ — Æнæбары. Так себе. – Куыд у дæ гæпп, Ацæмæз? – фарста нæ уый. – Ардыгæй дæумæ. – Уæдæ дын тас нæу, – худгæ былæй загъта Дзоццæ. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ардыгæй — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
ардыгæйты — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
АМИНОН — Мæрдты бæсты хицау Барастыры æххуысгæнæг. Мæрдты къæсæрыл уый æмбæлы, чи амæлы, уыдоныл. Ставдæнгуылдз Амултахъ дæр сын Мæрдты дуар байгом кæны Аминоны барлæвæрдæй. Стæй сæ уый æвзары æмæ æрвиты, уæлæуыл хорз хъуыддæгтæ, хорз фæд чи ныууагъта,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ — тж. МАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ, ОЙНОНЫ ЦАЛХ Цавæрдæр хæстон хотых. Балсæджы чызг йæ фыдæн куы радзырдта, Сослан æй кæй бафхæрдта, уый, уæд Балсæг йæ Цалхæн загъта: «Цæугæ æмæ Сосланы амар!» Рарастис гуыргуыргæнгæ Балсæджы Цалх Сосланы марынмæ. Ныхъхъæр кодта… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БЕДУХА — Нарты Сосланы ус. Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг. Сослан æй куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта, уæд ын æй уый Алæгаты стыр куывды сæ быцæу, чи хуыздæр акафдзæнис, зæгъгæ, уым амбылдта. Хызы фырт мæстæй дзагæй фестади, абадтис йæ бæхыл æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЖЕРЫ ДЗУАРЫ БÆРÆГБОН — см. ДЖЕРЫ ДЗУАРЫ БÆРÆГБОН – перевод Джеры дзуары кувæндон ис Дзауы районы, Джеры хъæумæ хæстæг (кæс Джеры дзуар, ДЖЕРЫ ДЗУАР). Дзуарыл сæхи фæдзæхстой канд ирæттæ нæ, фæлæ гуырдзиæгтæ дæр. Куывдмæ цыдысты афæдз дыууæ хатты – Майрæмы мæйы кæрон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МÆРДТЫ АЙДÆН — Мæрдты бæстæйы дуармæ ис айдæн, цыппæрдигъон айдæн, зæгъы нын таурæгъ. – Уымæн йæ цыппар фисыны бадынц цыппар лæджы. Алы мардæн дæр уыцы айдæны æнæбакæсгæ нæй. Уыцы ран сбæлвырд вæййынц йæ тæригъæдтæ се ппæт дæр. Уый фæстæ йын ацы ран скæнынц… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ОЙНОНЫ ЦАЛХ — тж. БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ Балсæджы (Малсæджы) цалхы афтæ дæр хонынц. Ахуыргонд Биазырты Алыксандр йæ чиныг «Нарты таурæгъты истори» йы афтæ фыссы: «Рагон скиф федтой персаг æмæ ассираг æфсæддон цæлхыгтæ уæрдæтты, кæцытæн сæ цæлхытыл баст уыди цæвджытæ,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
САНАТЫ СЕМ — Адæмон таурæгъмæ гæсгæ, Санаты Сем райгуырд 250 азы размæ Захъагомы Санаты хъæуы. Йæ фыды ном хуынд Бердыхъ, уыди Санахъоты хæрæфырт. Иннæ адæмон таурæгътæм гæсгæ та царди æмæ амарди Уæллаг Хъæнийы, Хохы Санибайы æмæ ма Цымытийы дæр. Цымытийы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДÆНДАГ ÆФТАУЫН — Иу бынаты, иу ран бирæ баззайын, фæкусын, уым базæронд уæвын. Дæ фыдæлгъыст мæ куы баййафа, дæ ингæнмæ, дам, дын тагъд рæстæджы цы ныккæсон. Æмæ йæм ныр кæс, йæ былыл дæ дæндæгтæ рафтау. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Ирон адæммæ уыдис ахæм æгъдау,… … Фразеологический словарь иронского диалекта
